ავტორი ნინო მიქიაშვილი
16:06 11.10.2011
საქართველოს საზოგადოებრივ ორგანიზაციათა, სხვადასხვა დარგის მეცნიერ–სპეციალისტთა, საერთაშორისო სამართლის ექსპერტთა და ჟურნალისტთა ჯგუფი გუშინ, 9 ოქტომბერს სრულიად საქართველოს კათალიკოს–პატრიარქს, მცხეთა–თბილისის მთავარ ეპისკოპოსს, ბიჭვინთისა და ცხუმ–აფხაზეთის მიტროპოლიტს, ილია II–ს შეხვდა და ერთობლივი მიმართვა გადასცა. საქმე ეხება სვანეთის ისტორიულ–ეთნოგრაფიულ მუზეუმში დაცულ საგანძურს, რომელიც მეოთხე თვეა კონტეინერებშია მოთავსებული.
მის უწმინდესობასთან შესახვედრად მისულები იყვნენ: საზოგადოებრივი ორგანიზაცია “ლალხორის“ თავმჯდომარე მირონ ფირცხელანი; საერთაშორისო სამართლის ექსპერტი თეა წულუკიანი; ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის მეცნიერ–თანამშრომლები – თამარ იმნაძე და მანანა კვაჭაძე; “საერთო-სახალხო წინააღმდეგობის მოძრაობის“ წარმომადგენლები: სოსო მანჯავიძე, შოთა გლურჯიძე, ლილი ხურითი და მედია-კავშირ “ობიექტივის“ ჟურნალისტი ნინო მიქიაშვილი.
უცვლელად გთავაზობთ ერთობლივი მიმართვის ტექსტს, რომელიც ზემოხსენებულმა ჯგუფმა მის უწმინდესობას გადასცა:
“უწმიდესო და უნეტარესო! მოგეხსენებათ, რომ მრავალი წელია საკამათო და სადაოა მუზეუმებში დაბრძანებული საეკლესიო სიწმიდეები (ჭედური და ფერწერული ხატების, სახარება–ოთხთავების) და სხვა საეკლესიო ქონების ორმხრივი მართვის და დაქვემდებარების საკითხი.
მიუხედავად საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიასა და სახელმწიფოს შორის გაფორმებული საკონსტიტუციო შეთანხმებისა (ეგრეთ წოდებული კონკორდატისა), დღემდე გადაუწყვეტელია ხსენებული სიწმიდეების ეკლესიისთვის ოფიციალურად გადაბარება.
სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო, ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის დადებული შეთანხმების მერვე და მეცხრე მუხლების თანახმად:
მუხლი 8
1.“სახელმწიფო ეკლესიის საკუთრებად ცნობს სახელმწიფო დაცვაში (მუზეუმებში, საცავებში) მყოფ საეკლესიო საგანძურს (კერძო საკუთრებაში არსებული ნაწილის გარდა).
2. ზემოაღნიშნული საეკლესიო საგანძური, როგორც საერთო-ეროვნული საგანძურის ნაწილი, არის სახელმწიფოსა და ეკლესიის ერთობლივ მფლობელობაში მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად (წმიდა ნაწილებისა და წმიდა რელიკვიების გარდა).
მუხლი 9
1. სახელმწიფო და ეკლესია ერთობლივად ზრუნავენ ისტორიულ-კულტურული და არქეოლოგიურ-არქიტექტურული ფასეულობების მქონე საეკლესიო ნაგებობებისა და საეკლესიო საგანძურის სათანადო დაცვისა და მოვლა-პატრონობისათვის.
2. სახელმწიფო ეკლესიასთან შეთანხმებით, მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, ამტკიცებს დამატებით წესებს მუზეუმებსა და საცავებში დაცული საეკლესიო საგანძურის სარგებლობის შესახებ, ასევე კულტურულ-ისტორიული ღირებულებების მქონე ტაძრების აღდგენის, რესტავრაცია-კონსერვაციის ან მოხატვის პროექტებს“.
მიგვაჩნია რომ სახელმწიფომ შეთანხმების ზემოხსენებული მუხლები არასრულად შეასრულა, კერძოდ: ა)ეკლესიას არ გადასცა მუზეუმებში და მის საცავებში დაბრძანებული სიწმიდეების აღნუსხვის აქტები, რითაც უნდა დაზუსტებულიყო ეკლესიის კუთვნილი ქონება; ბ)სახელმწიფო მის დაქვემდებარებაში არსებული სამუზეუმო კონტიგენტის მეშვეობით, ეკლესიის დაუკითხავად ახორციელებს მუზეუმებში არსებული სიწმიდეების საზღვარგარეთ (და ქვეყნის შიგნით) სხვადასხვა დანიშნულებით გატანას, რესტავრაცია–აღდგენას, შენახვის ნორმებისა და პირობების დადგენას; გ)ეკლესიას მუზეუმებში დღემდე არ ჰყავს საკუთარი წარმომადგენელი.
ყოველივე ზემოთ ჩამოყალიბებული ხარვეზების გამოსასწორებლად აუცილებელია შეიქმნას სამმხრივი (სახელმწიფო, ეკლესია, საზოგადოება) კომისია, კომპეტენტური სპეციალისტების შემადგენლობით. კომისიამ უნდა უზრუნველყოს ა, ბე და გე პუნქტებით მოთხოვნილი საკითხების დარეგულირება.
სახელმწიფოს მხრიდან ეკლესიის და საზოგადოების მიმართ დაშვებულ ყველაზე უხეშ მაგალითს წარმოადგენს სვანეთის ისტორიულ–ეთნოგრაფიული მუზეუმის ამჟამინდელი მდგომარეობა – მუზეუმში დაცული სიწმიდეები ქუჩაში გამოიტანეს, ხოლო მუზეუმს ანგრევენ.
მიგვაჩნია რომ ზემოხსენებული კომისიის მეშვეობით სასწრაფოდ უნდა მოხდეს ე.წ. კონტეინერებში განთავსბეული სიწმიდეების ნორმალურ პირობებში მოთავსება (ამ ეტაპზე ალბათ, უპრიანი იქნება სიწმიდეების მესტიის წმიდა გიორგის სახელობის ეკლესიაში გადაბრძანება). სხვა შემთხვევაში აღნიშნულ სიწმიდეებს საფრთხე ემუქრება.
თუ სახელმწიფო (კერძოდ, მუზეუმების ხელმძღვანელობა) ამ პირობებზე არ წამოვა, ეკლესიამ და საზოგადოებამ უნდა აღძრან სარჩელი, როგორც ადგილობრივ სასამართლო ინსტანციებში, ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციებში.
ჩვენ არა გვაქვს უფლება მომავალ თაობებს დავუკარგოთ ჩვენი წინაპრების მიერ საუკუნეების განმავლობაში შექმნილი და დაცული კულტურული მემკვიდრეობა. მის შესანარჩუნებრლად საზოგადოების ყველა წევრი და მათ შორის ჩვენი ორგანიზაციები ბოლომდე იბრძოლებენ.
უწმიდესო და უნეტარესო, გთხოვთ, ჩვენი მიმართვა სინოდის წევრებთან ერთად, რაც შეიძლება უახლოეს დროში განიხილოთ. ჩვენ, მრავალათასიანი მრევლის თანხლებით მზად ვართ საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის გადასარჩენად თქვენს გვერდზე დავდგეთ“.
"ობიექტივი"