საყდრისს უკვე მისი მოწინაღმდგეებიც იცავენ!

ავტორი ნინო მიქიაშვილი
19:40 08.03.2014
საყდრისის უძველესი ოქროს მაღაროს გადასარჩენად ქართველმა და გერმანელმა მეცნიერებმა ერთობლივი რეზოლუცია მიიღეს. საგულისხმოა ის ფაქტი, რომ ქართულ-გერმანული ექსპედიციის წევრების გარდა რეზოლუციას ხელს აწერენ სხვადასხვა დარგის სპეციალისტები. რეზოლუციაზე ხელმომწერებს შორისაა ცნობილი ქართველი არქეოლოგი ვახტანგ ლიჩელი, რომელიც აქამდე საყდრისის გადარჩენის საწინააღმდეგო პოზიციას ტელედებატებში აფიქსირებდა. ერთობლივი რეზოლუცია საქართველოს კულტურის მინისტრს გურამ ოდიშარიას უკვე სამუშაო მაგიდაზე უდევს. დღეს, ან ხვალ ამავე დოკუმენტს წარუდგენენ საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილს.

რეზოლუციაზე ხელმომწერი მეცნიერები საყდრისის უძველეს ოქროს მაღაროს მსოფლიო მნიშვნელობის კულტურულ მემკვიდრეობად აფასებენ და მისი დანგრევა დაუშვებლად მიაჩნიათ.

სრულად, გთავაზობთ ქართველი და გერმანელი მეცნიერების რეზოლუციის (რომელიც ქართულად და გერმანულადაა დაწერილი) ტექსტს:

“2013 წლის ზაფხულში დაწყებულ ცხარე კამათს, რომელიც დღემდე გრძელდება და საყდრისში მიმდინარე ქართულ-გერმანული გათხრების ინტერპრეტაციასა და მომავალს ეხება, დიდი საერთაშორისო რეზონანსი მოჰყვა, არა მხოლოდ მეცნიერთა შორის, რადგან გარანტირებული არ არის მისი დაცვა, როგორც კულტურული მემკვიდრეობისა, განადგურება ემუქრება არქეოლოგიურ ძეგლს.

ძეგლის იმ ინტერპრეტაციას, რომელსაც გათხრების მწარმოებელი არქეოლოგები იძლევიან, ექსპერტთა კომისიის შეფასება უპირისპირდება. ეს დავა მძიმე ტვრითად აწვება საქართველოსა და გერმანიას შორის არსებულ თანამშრომლობას, არქეოლოგიისა და ისტორიული მეცნიერების სფეროში, რის გამოც, შესაძლოა, სრულიად შეუძლებელი გახდეს მრავალი სხვა პერსპექტიული ერთობლივი პროექტის განხორციელება. ეს კი განუზომელ ზიანს მიაყენებდა მეცნიერებასა და მეცნიერებს.

უდავოა და არავის გაუხდია სადაოდ, რომ საყდრისის მაღაროს სახით საქმე გვაქვს ადრეული მემაღაროეობის კერასთან. მისი მნიშვნელობა ჯერ სრულად გარკვეული არ არის. უკვე მარტო ამიტომ არის აუცილებელი ადგილზე კვლევის გაგრძელება. გარდა ამისა, განსაკუთრებით საგულისხმოა, რომ საერთაშორისო ცნობადობის პუბლიკაციებში მეცნიერები, რომლებიც გათხრებს აწარმოებენ, იცავენ თეზისს, რომ საქმე მსოფლიოს უძველეს ოქროს მაღაროს ეხება. რეცენზიებსა და განცხადებებში ამ თეზისის საწინააღმდეგო თვალსაზრისია გამოთქმული, თუმცა, ყოვლისმომცველი მეცნიერული კონტრარგუმენტაცია არ გვაქვს. ამგვარად, გათხრების მწარმოებელთა პუბლიკაციები მეცნიერების ამჟამინდელი მდგომარეობის რეპრეზენტაციად გვევლინება საერთაშორისო სივრცეში. სანამ ასეთი ვითარებაა, მაღარო მისაწვდომი უნდა იყოს შემდგომი კვლევისათვის და მისი დანგრევა დაუშვებელია. ამიტომ აუცილებლად მიგვაჩნია, რომ გათხრების ობიექტი იმ დრომდე მაინც იქნას შენარჩუნებული და დაცული, სანამ საერთაშორისო ექსპერტთა კომისია არ წარმოადგენს დასკვნას მის შესახებ. კომისიის დამოუკიდებლობის უზრუნველსაყოფად საჭიროა, რომ მის შემადგენლობაში არ შედიოდეს, არც ერთი ქართველი და არც ერთი გერმანელი მეცნიერი, ისევე, როგორც არც ერთი იმათგანი, ვისაც მონაწილეობა აქვს მიღებული გათხრებში, ან უკვე აქვს გამოთქმული თავისი აზრი გამოუქვეყნებელ რეცენზიასა და თუ საჯარო გამოსვლაში.

ამ რეზოლუციის ხელისმომწერთ სურთ ხელი შეუწყონ იმას, რომ უნებლიეთ გამოუსწორებელი ზიანი არ მიადგეს მეცნიერებას. ამ რეზოლუციის ხელისმომწერთ სურთ საქართველოს აარიდონ იმის საფრთხე, რომ შეიქმნას შთაბეჭდილება, თითქოს საქართველო იმ ქვეყნებს ეკუთვნოდეს, რომლებიც არასაკმარის პატივს მიაგებენ მსოფლიო კულტურულ მემკვიდრეობას.

2 მარტი, 2014 წელი

დოქტორი ბაბლინა ბებლერი, მაინცის მეცნიერებათა და ლიტერატურის აკადემიის მეცნიერ-თანამშრომელი;

დოქტორი ფელიქს ბიტმანი, სანაპიროთა ისტორიული კვლევების ინსტიტუტის სამეცნიერო ხელმძღვანელი, ქვემო საქსონია, ვილჰელმსჰაფენი;

დოქტორი შტეფან ფოიზერი, როსტოკის უნივერსიტეტის ჰაინრიხ შლიმანის სახელობის ინსტიტუტის კლასიკური არქეოლოგიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომელი;

პროფესორი, დოქტორი პეტერ ფუნკე, ვესტფალიის უნივერსიტეტი, მიუნსტერი;

დოქტორი ირინე ღამბაშიძე, საქართველოს ეროვნული მუზეუმი, ოთარ ლორთქიფანიძის სახელობის არქეოლოგიის ცენტრი;

პროფესორი, დოქტორი კლაუს გოისი, ბერლინის თავისუფალი უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ლევან გორდეზიანი, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი რისმაგ გორდეზიანი, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი;

დოქტორი მათიას ჰააკე, ვესტფალიის უნივერსიტეტი, მიუნსტერი;

პროფესორი, დოქტორი სვენდ ჰანზენი, გერმანიის არქეოლოგიური ინსტიტუტის ევრაზიის განყოფილების დირექტორი, ბერლინი;

პროფესორი, დოქტორი ალექსანდრე კარტოზია, ოდერის ფრანკფურტის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ნანა ხაზარაძე, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრი, თბილისის ტექნიკური უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ზუნჰილდ კლაინგერტნერი, ბრემერჰაფენის ნავიგაციის მუზეუმის დირექტორი, ბრემენის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ვახტანგ ლიჩელი, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი;

პრივატ-დოცენტი დოქტორი ფლორიან მიულფრიდი, იენის უნივერსიტეტი;

დოქტორი მანფრედ ნავროთი, ბერლინის ძველი მსოფლიოს და ანტიკური ხანის ისტორიის მუზეუმის კურატორი;

პროფესორი დოქტორ იოჰანეს ნიჰოფ-პანაგიოტიდისი, ბერლინის თავისუფალი უნივერსიტეტი;

პროფესორი დოქტორი ანეტე ოტე, გისენის უნივერსიტეტსა და თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტს შორის თანამშრომლობის კოორდინატორი, გისენის უნივერსიტეტი;

პრივატ-დოცენტი დოქტორი ანეგრეტ პლონტკე-ლიუნინგი, იენის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი იოზეფ რისტი, ბოხუმის უნივერსიტეტი;

დოქტორი ალექსანდერ მ. შილინგი, იენის უნივერსიტეტის შუა საუკუნეების ისტორიის კათედრის მეცნიერ-თანამშრომელი;

დოქტორი ფრანკ შლაიხერი, იენის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ტასილო შმიტი, გერმანიის უნივერსიტეტების ჰუმანიტარული ფაკულტეტების საბჭოს თავმჯდომარე, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ მოწვეული ექსპერტი უმაღლესი განათლების დარგში, ბრემენის უნივერსიტეტი;

ბრიგიტა შრადე, ბერლინის თავისუფალი უნივერსიტეტის ბიზანტინისტიკისა და ნეოგრეცისტიკის განყოფილების თანამშრომელი;

პროფესორი, დოქტორი ტიმო შტიკლერი, იენის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი თომას შტიოლნერი, ბოხუმის უნივერსიტეტი;

პროფესორი, დოქტორი ირინე ტატიშვილი, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი;

რობერტ იუბელბაკერი, ნიურნბერგის გარემოს ისტორიის საზოგადოება“.